Retinopatia cukrzycowa jest powikłaniem okulistycznym obserwowanym u pacjentów chorujących na cukrzycę. Każdy chory leczony z powodu cukrzycy wymaga stałej i regularnej kontroli okulistycznej, gdyż wraz z trwaniem cukrzycy wzrasta ryzyko wystąpienia retinopatii cukrzycowej. Cukrzyca powoduje uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki, a w konsekwencji i samej siatkówki powodując zmiany zarówno w plamce, jak również w siatkówce obwodowej.


Pierwsze objawy. Retinopatia cukrzycowa przez bardzo długi czas ma podstępny i bezobjawowy charakter. Jeżeli zmiany chorobowe dotyczą plamki, czyli miejsca na siatkówce odpowiedzialnego za najlepsze, ostre widzenie centralne, pacjent może zauważyć pogorszenie ostrości wzroku, rozmazane widzenie, utrudnione czytanie oraz pisanie. Choroba ma charakter postępujący i w zaawansowanych stadiach może doprowadzić do trwałej i nieodwracalnej utraty widzenia.
Jak lekarz stawia rozpoznanie retinopatii cukrzycowej? Podstawowym badaniem jest ocena przez okulistę dna oka pacjenta chorującego na cukrzycę. Dokładne wziernikowanie siatkówki pozwala ocenić stopień zaawansowania retinopatii cukrzycowej oraz ewentualnie podjąć dalsze kroki terapeutyczne. Często w celu postawienia odpowiedniego rozpoznania konieczne jest wykonanie dodatkowych badań obrazowych siatkówki np. OCT (optyczna koherentna tomografia siatkówki) lub angiografia fluoresceinowa. Badania te niekiedy bywają niezbędne w celu zaplanowania odpowiedniego leczenia np. laseroterapii siatkówki.
Leczenie retinopatii cukrzycowej. Nie każdy pacjent z rozpoznaną retinopatią cukrzycową wymaga od razu włączenia leczenia okulistycznego. Każdy z pacjentów wymaga odpowiedniego wyrównania cukrzycy (odpowiednie wartości glikemii) oraz ewentualnych chorób towarzyszących (nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe, niedokrwistość). W razie wystąpienia zmian zagrażających widzeniu istnieje konieczność włączenia leczenia okulistycznego. Do zmian tych zalicza się m.in. cukrzycowy obrzęk plamki oraz retinopatię w stadium proliferacyjnym. Leczenie w tych przypadkach polega na wykonaniu laseroterapii siatkówki i/lub iniekcji wewnątrzgałkowych preparatów anty-VEGF. Zabiegi te często muszą być powtarzane, ze względu na przewlekły i postępujący charakter choroby. O zakwalifikowaniu pacjenta do odpowiedniego leczenia za każdym razem decyduje lekarz okulista po uprzednim dokładnym zbadaniu pacjenta oraz ewentualnym wykonaniu badań dodatkowych.
Monitorowanie przebiegu choroby. Retinopatia cukrzycowa jest chorobą przewlekła i postępującą i towarzyszy każdemu pacjentowi chorującemu na cukrzycę do końca życia, stad konieczność stałych oraz regularnych kontroli okulistycznych nawet u pacjentów bez objawów chorobowych. Badanie dna oka jest najbardziej skuteczną metodą oceny zaawansowania zmian na siatkówce oraz decyzji włączenia u pacjenta ewentualnego leczenia okulistycznego.

Lekarze zajmujący się retinopatia cukrzycową:

prof. dr hab. n. med. Jarosław Kocięcki specjalista chorób oczu

dr n. med. Danuta Nikratowicz Specjalista chorób oczu

dr n. med. Agata Brązert Specjalista chorób oczu

lek. med. Mariusz Wilk Specjalista chorób oczu

lek. med. Izabela Rogalińska Specjalista chorób oczu

lek. med. Agnieszka Lisiak-Jankowska Specjalista chorób oczu