Czy w obrębie skóry powiek mogą występować zmiany nowotworowe?
W obrębie skóry okolicy oczu mogą rozwijać się liczne łagodne i złośliwe nowotwory skóry. Głównym celem okulisty w procesie leczenia zmian okołogałkowych jest właściwe rozpoznanie charakteru złośliwego zmiany.

Jakie są najczęściej występujące zmiany nowotworowe skóry powiek?
Zmianami złośliwymi występującymi najczęściej w obrębie powiek są: rak podstawnokomórkowy i rak kolczystkomórkowy, rzadziej rak gruczołu łojowego i czerniak.

Czy zawsze wskazane jest badanie histopatologiczne usuniętej zmiany powieki?
Ocena kliniczna na podstawie badania w lampie szczelinowej nie jest wystarczająca do odróżnienia zmian złośliwych od łagodnych, dlatego zaleca się badanie histopatologiczne wszystkich usuniętych zmian nowotworowych skóry.

Jakie czynniki predysponują do rozwoju nowotworu złośliwego skóry?
Do czynników usposabiających należą:
– rak skóry w wywiadzie;
– nadmierna ekspozycja na słońce;
– przebyta radioterapia;
– palenie tytoniu;
– osoby o jasnej skórze, rudych włosach i niebieskich oczach.

Jakie objawy mogą sugerować złośliwy charakter guzka powieki?
Do objawów niepokojących zalicza się:
– powolny, bezbolesny wzrost;
– owrzodzenie z okresowym sączeniem, krwawieniem i z tworzeniem strupka na powierzchni zmiany;
– nieregularne zmiany barwnikowe;
– zaburzenie prawidłowej budowy brzegu powieki, pozbawiony rzęs;
– uniesione, perłowe brzegi guzka;
– drobne naczynia krwionośne widoczne na powierzchni zmiany;
– utrata delikatnych naturalnych zmarszczek skóry.

Na czym polega leczenie operacyjne zmiany podejrzanej o złośliwy charakter?
Wycięcie guzka z odpowiednim marginesem zdrowej tkanki jest leczeniem z wyboru. Daje korzyść w postaci całkowitego usunięcia zmiany. Umożliwia ocenę histopatologiczną materiału i ustalenie rozpoznania. Po szerokim wycięciu zmiany pozostaje ubytek powieki, który wymaga odpowiedniego zaopatrzenia. W przypadku małych ubytków powieki wystarczy zszyć brzegi rany. Większe ubytki wymagają zastosowania takiej metody operacyjnej (rekonstrukcji powieki), która pozwoli odtworzyć wycięty fragment tkanki z jak najlepszym efektem funkcjonalnym i kosmetycznym.

Jakie są najczęściej występujące łagodne zmiany powiek?
Najczęściej obserwuje się: rogowacenie łojotokowe, brodawkę pospolitą, brodawczaka kolczystego, naskórkowe torbiele wtrętowe (prosaki), kępki żółte, gradówki, łagodne guzki z gruczołów potowych, łagodne zmiany barwnikowe (znamiona) i in.

Czym są kępki żółte i jak się je leczy?
Kępki żółte to łagodne, żółtawe podłużne guzki zlokalizowane głównie w części przyśrodkowej powiek. Są objawem gromadzenia przeładowanych cholesterolem komórek (makrofagów) w skórze i w tkankach głębiej położonych.

Leczenie polega na wycięciu zmian i zaopatrzeniu skóry szwami. Szwy zdejmuje się po 5 dniach. Bezpośrednio po zabiegu może wystąpić niewielki obrzęk i i zasinienie okolicy operowanej. Zaleca się wówczas chłodne okłady. Niestety, po jednorazowym wycięciu zmiany mogą nawracać.

Czym jest gradówka?
Gradówka, inaczej jęczmień wewnętrzny, jest przewlekłym, miejscowym zapaleniem powieki powstającym w związku z zaczopowaniem gruczołu łojowego. Często występuje u osób z trądzikiem różowatym oraz z tylnym zapaleniem brzegów powiek. W przypadku jednostronnego zapalenia powieki i nawracających gradówek (w tym samym miejscu, po wcześniejszym wycięciu) należy podejrzewać raka gruczołu łojowego. Wówczas konieczna jest ocena histopatologiczna usuniętej zmiany.

W jaki sposób leczyć gradówkę?
Leczenie gradówki w fazie ostrego zapalenia (ból, zaczerwienienie, obrzęk powieki) polega na stosowaniu leków w postaci kropli i maści do oczu, ciepłych okładów i masażu powiek. Jednakże często zdarza się, że takie leczenie nie jest skuteczne i gradówka przechodzi w formę przewlekłą (twardy, dobrze ograniczony guzek). Wówczas, o ile istnieją wskazania, wymaga leczenia operacyjnego.
Postępowanie takie polega na nacięciu powieki, najczęściej od jej strony wewnętrznej i usunięciu mas zapalnych. Po zabiegu może utrzymywać się obrzęk i zasinienie. Przez okres od 7 do 10 dni po zabiegu Pacjent jest proszony o stosowanie zaleconych leków do worka spojówkowego.

Co to jest odwinięcie powieki?
Odwinięcie powieki jest odwróceniem brzegu powieki ku stronie zewnętrznej. Zwykle dotyczy powieki dolnej. Wyróżnia się kilka typów odwinięcia powieki, tj.: wrodzone, inwolucyjne, porażenne, bliznowate i mechaniczne. Najczęściej obserwuje się odwinięcie inwolucyjne, spowodowane zwiotczeniem powieki. Zaburzone przyleganie powieki do gałki ocznej sprawia, że spojówka odwiniętej powieki wysycha i staje się podatna na infekcje. Przewlekłe zapalenie objawia się silnym zaczerwienieniem i pogrubieniem powieki. Pojawia się uczucie ciała obcego, łzawienie i gromadzenie mętnej wydzieliny w worku spojówkowym.
Na czym polega leczenie operacyjne odwiniętej powieki?
Wybór jednej z wielu opisanych metod leczenia operacyjnego uzależniony jest od typu odwinięcia powieki. Określenie, czy nieprawidłowość dotyczy warstwy przedniej powieki (skóra i mięsień okrężny oka), czy jej warstwy tylnej (tarczka i spojówka) ułatwia zaplanowanie zabiegu.
Przed planowanym leczeniem operacyjnym pacjent będzie proszony o:
– odstawienie leków rozrzedzających krew, ale koniecznie w porozumieniu z lekarzem rodzinnym, kardiologiem lub z innym lekarzem specjalistą;
– dostarczenie zaświadczenia o stanie zdrowia i o braku przeciwwskazań do zabiegu okulistycznego od lekarza specjalisty.
Podczas operacji okulista koryguje się ustawienie powieki. Ranę zaopatruje się szwami, które następnie zdejmuje się po 5-7 dniach. Bezpośrednio po zabiegu i przez kilka kolejnych dni może utrzymywać się zasinienie operowanej powieki.

Co to jest podwinięcie powieki?
Podwinięcie powieki jest odwróceniem do wewnątrz brzegu powieki. Zwykle dotyczy powieki dolnej. Wyróżnia się kilka typów podwinięcia powieki, tj.: wrodzone, inwolucyjne, porażenne i bliznowate. Podwinięty brzeg powieki drażni i uszkadza powierzchnię gałki ocznej (spojówkę i rogówkę). Pacjent zgłasza ból, światłowstręt, łzawienie i zaczerwienienie oka. Ciężkie podwinięcie powieki może wywołać trwałe zmiany na powierzchni gałki ocznej i pogorszyć widzenie.
Wybór jednej z wielu opisanych metod leczenia operacyjnego uzależniony jest od typu podwinięcia powieki. Określenie, czy nieprawidłowość dotyczy warstwy przedniej powieki (skóra i mięsień okrężny oka), czy jej warstwy tylnej (tarczka i spojówka) ułatwia zaplanowanie zabiegu.
Podczas operacji okulista koryguje ustawienie powieki. Na ranę zakłada się szwy, które następnie zdejmuje się po 5-7 dniach. Bezpośrednio po zabiegu i przez kilka kolejnych dni może utrzymywać się zasinienie operowanej powieki.